Od piątku 15 lipca 2022 r. trwały wydarzenia związane z upamiętnieniem 77. rocznicy Obławy Augustowskiej. Centralne uroczystości miały miejsce w niedzielę 17 lipca 2022 r. Mszy św. koncelebrowanej w par. pw. św. Anny, w Gibach, przewodniczył bp Jerzy Mazur, biskup ełcki. W uroczystości udział wzięli księża dziekani z dekanatów sejneńskiego i augustowskiego, parlamentarzyści, przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, delegacje służb mundurowych, Poczty Sztandarowe, wierni z parafii, a przede wszystkim rodziny ofiar „Obławy Augustowskiej”.
Zgromadzonych powitał ks. kan. Jarosław Pierzgalski, proboszcz parafii w Gibach. Zwrócił uwagę na obecność relikwii św. Andrzeja Boboli, patrona Polski. „Niech przez męczeństwo św. Andrzeja Boboli, Bóg wysłucha naszych modlitw w intencji jedności, pokoju, upamiętnianych ofiar i ich rodzin, a także ujawnienia miejsc pochówku ofiar tej zbrodni.
W homilii bp Mazur do licznie zgromadzonych mówił: „Jesteśmy tutaj, by wołać o prawdę i modlić się, by świat, nasza Ojczyzna nie doświadczała podobnych zbrodni na niewinnych ludziach. Giby – to symboliczny cmentarz zamordowanych ojców, synów, braci, sióstr i córek ziemi suwalskiej, augustowskiej, sejneńskiej i sokólskiej. Oni są cząstką wielkiej rzeszy umęczonych i nieodnalezionych. Nie wiemy gdzie są ich doły śmierci i jakie było zakończenie ich drogi krzyżowej. Ich miłość do Boga, Ojczyzny i wolności składamy dzisiaj na ołtarzu jako najcenniejszy dar” – podkreślał biskup.
Biskup zwrócił uwagę na trafną wypowiedź dr hab. Krzysztofa Szwagrzyka, szefa Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN, który mówił: „Poszukiwania i identyfikacja szczątków Polaków zamordowanych w XX w. przez różne totalitaryzmy, z którymi mieliśmy do czynienia, zabitych przez Niemców, bolszewików, komunistów, także Ukraińców, muszą być zadaniem państwowym, realizowanym przez państwo polskie w oparciu o określone procedury, gwarantujące jakość i szybkość wykonania działań.” A więc potrzebne są narzędzia, żeby to zadanie w pełni IPN mogło wykonać. O to dzisiaj apelujmy do rządzących” – mówił hierarcha.
Bp Mazur zachęcał do refleksji nad wydarzeniami ostatniego stulecia: na wojny, tragedię II wojny światowej, na tych, którzy także zginęli w Obławie Augustowskiej, wojnę w Ukrainie, zagrożenie pokoju i w naszej Ojczyźnie, Europie i świecie, w świetle objawień fatimskich. „Matka Boża apelowała o nawrócenie świata. W swoim Orędziu mówiła: „Jeżeli będziecie mnie słuchali, będziecie się modlili i nawracali, to losy świata potoczą się dobrze”. A więc tego nawrócenia, tej wewnętrznej przemiany potrzebujemy my wszyscy. I nas wszystkich Maryja prosi o pokutę, zadośćuczynienie oraz o codzienne odmawiania różańca, a także praktykowanie nabożeństwa I Sobót Miesiąca. Jesteśmy wezwani, byśmy patrzyli w przyszłość z nadzieją, pomimo zagrożeń i tragedii naszych czasów. Zaufajmy, że ostatnie słowo nie będzie należeć do zła, ale do Bożego miłosierdzia. Ono jest silniejsze od mocy zła” – przekonywał biskup ełcki.
W wyniku tzw. „obławy augustowskiej” przeprowadzonej między 12 a 28 lipca 1945 r. siłami NKWD przy wsparciu UB i KBW na Suwalszczyźnie aresztowano około 2 tysięcy osób: mężczyźni, kobiety i nastoletnie dzieci. Po brutalnych przesłuchaniach wyselekcjonowano grupę około 600 osób, przeważnie związanych z podziemiem niepodległościowym, które zostały wywiezione w nieznanym kierunku i wszelki ślad po nich zaginął. Do dziś, pomimo starań, nie wiadomo, gdzie są ich groby. Bliscy co roku przybywają na miejsce symbolicznej mogiły w Gibach.
Ze względu na pojawiające się konflikty i podziały wokół upamiętnienia rocznicy „Obławy Augustowskiej” bp Jerzy Mazur przypomniał ideę wprowadzenia diecezjalnych uroczystości. Zaproponował również powołanie Komitetu organizacyjnego, który uwzględniłby potrzeby wszystkich podmiotów zainteresowanych uczczeniem pamięci Ofiar. „Chcę wszystkim przypomnieć, powiedzieć i ostrzec, że dobre intencje upamiętniania bohaterów Obławy Augustowskiej nie mogą dzielić, nie powinny wprowadzać atmosfery wrogości, podziałów, wykluczania. Niech nasze wołanie i upominanie się o prawdę będzie zawsze wypowiadane w duchu Ewangelii, w duchu dialogu, w duchu prawdy” – mówił biskup.
Na zakończenie uroczystości delegacje złożyły kwiaty pod krzyżem, gdzie na kamiennych tablicach wypisane są nazwiska osób, które nigdy nie powróciły do rodzin, a ich los jest przemilczany. Pragnieniem uczestników jest, aby „Zaginieni” powrócili do domów”, by mieli swoje godne miejsce pochówku.
Na wzgórzu, przy symbolicznym grobie ofiar odczytano listy, które skierowali patroni uroczystości: prezydent Andrzej Duda, premier Mateusz Morawiecki i Artur Kosicki, marszałek województwa podlaskiego. List skierował też wiceminister i poseł Adam Andruszkiewicz. Głos zabrali między innymi Krzysztof Jurgiel, eurodeputowany Prawa i Sprawiedliwości i Robert Bagiński, wójt gminy Giby.
Organizatorami uroczystości upamiętniających 77. rocznicę Obławy Augustowskiej była Gmina Giby, parafia pw. św. Anny w Gibach oraz Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku.
Program tegorocznych obchodów pozwalał na pogłębioną refleksję i zatrzymanie się nad tragicznymi wydarzeniami z lipca 1945 r. Z tej okazji Gminny Ośrodek Kultury w piątek, 15 lipca zaprosił na wieczornicę pt. „Hołd Niepodległej”. W sobotę miał miejsce Rajd Rowerowy Szlakiem Obławy Augustowskiej w Gibach. Przed kilkoma laty taką formę upamiętnienia ofiar zainicjował ks. Janusz Warych, ówczesny proboszcz parafii w Gibach. Obecnie rajd jest propozycją Gminy Giby i IPN jako realizacja ścieżki edukacyjnej poświęconej wydarzeniom z Lipca 1945 r.
W poniedziałek, 18 lipca 2022 r. o godz. 12.00, w Bazylice Najświętszego Serca Jezusowego w Augustowie będzie sprawowana Msza św. pogrzebowa w intencji śp. ppor. Wacława Sobolewskiego, pseudonim „Sęk”, jednego z ofiar „Obławy Augustowskiej”, którego szczątki zostały odnalezione podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych przez IPN. Uroczystościom będzie przewodniczył bp Jerzy Mazur, biskup ełcki.
mr
