W dniach 10-11 maja 2023 roku w Pokamedulskim Klasztorze w Wigrach odbył się kolejny już Kongres Ruchu „Europa Christi” „Kościół – Edukacja – Wychowanie. Program pierwszego dnia obejmował: Mszę św., rajd rowerowy – „Śladem św. Jana Pawła II” oraz dwie sesje naukowe.
Kongres otworzył ks. Jacek Nogowski, Prezes Fundacji Wigry Pro, wprowadzenia w tematykę Kongresu dokonali ks. prof. dr hab. Mirosław Sitarz, Prezes Fundacji Myśląc Ojczyzna im. Ks. Infuata Ireneusza Skubisia oraz Przemysław Czarnek Minister Edukacji i Nauki.
Pierwszy referat – Rola i misja Kościoła w krajach wojny na przykładzie Syrii i Ukrainy – wygłosił ks. prof. dr hab. Waldemar Cisło, Dyrektor Sekcji Polskiej Papieskiego Stowarzyszenia Pomoc Kościołowi w Potrzebie. Ks. Dyrektor podkreślił kruchość i ułudę bezpieczeństwa w Europie oraz wielką rolę jaką Kościół pełni w miejscach konfliktów zbrojnych: Kościół nie ucieka z miejsc konfliktu, Kościół staje się kuchnią, szpitalem, noclegownią.
Kolejny referat – Obowiązek zrodzenia i wychowywania potomstwa według Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r. – wygłosił ks. prof. Mirosław Sitarz. W swym wystąpieniu, nawiązując do Księgi Rodzaju i Boskiego dzieła stworzenia, stwierdził, że zrodzenie dziecka jest uczestnictwem w tym właśnie Boskim akcie stwórczym, ale to uczestnictwo możliwe jest tylko poprzez małżeństwo mężczyzny i kobiety, i w rodzinie. Wskazał, przywołując słowa Prymasa Polski ks. kardynała Stefana Wyszyńskiego, że wspieranie tak rozumianej rodziny leży w najlepszym interesie państwa, rodzina bowiem musi wychowywać a do tego potrzebuje zarówno środków materialnych (praca) i odpowiedniego prawa (w tym praw dziecka).
Referat – Nauczanie Kościoła w zmiennym kontekście kulturowym – wygłosił prof. dr hab. Bronisław Sitek. Stwierdził, że sytuacja Kościoła katolickiego w Polsce (od czasów Jana Pawła II) uległa diametralnej zmianie. Powstaje więc pytanie: co dalej z Kościołem? Co z Ewangelią? Nowość sytuacji polega tu na tym, że religia przestała być elementem tożsamości kulturowej, przestała dawać człowiekowi poczucie bezpieczeństwa i sensu życia, a ludzie zaczęli żyć tak, jakby Boga nie było. Globalizacja, postęp techniczny i teleinformatyczny stworzył podstawy do nowej rzeczywistości społecznej, Kościół zaś za tymi zmianami nie nadąża, Kościół przestał być rzecznikiem prawdy, stali się nimi dziennikarze, aktorzy, celebryci, skandaliści. To, co głoszą jest dla dzisiejszej młodzieży – prawdą objawioną. Kościół przestał pełnić swoją dotychczasową rolę, tak zresztą, jak rodzina i szkoła. Referent wskazał, że rozwiązania tej sytuacji należy szukać w słowach Jezusa: „Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody”. Chodzi więc o nauczanie wszystkich narodów, o umiejętność życia w informatycznym i globalnym świecie.
Ostatni referat w tej sesji – Pedagogia Boża wobec kryzysu wychowawczego w świetle Opera Omnia Josepha Ratzingera/Benedykta XVI – wygłosiła prof. dr hab. Marzena Górecka, współredaktor polskiego wydania Opera Omnia Józefa Ratzingera. Pani profesor obszernie naszkicowała tło kulturowe w jakim przyszło działać „współpracownikowi prawdy” i przyszłemu papieżowi, i wskazała kluczowe, wg Ratzingera, dwa problemy ludzkiego świata: relatywizm i sekularyzm. W rezultacie Bóg znika z horyzontu a świat zdaje się żyć tak, jakby Boga nie było. Na zakończenie swego wystąpienia pani profesor wskazała na trzy środki zaradcze zaproponowane przez Benedykta XVI dla wychowawców: ujęcie personalistyczne – dostrzegać młodego człowieka jako osobę, teo i chrystocentryzm oraz integralność i odniesienie do sumienia.
Sesję pierwszą zakończyła dyskusja, w której aktywny udział wziął Minister Edukacji i Nauki.
Sesję drugą otworzył referat prof. dr hab. Ryszarda Majewskiego – Dekalog jako filar edukacji medycznej. Kolejne referaty wygłosili: prof. dr. hab. Mirosław Gronowicz – Chrześcijaństwo jako ważna determinanta integracji europejskiej, prof. dr hab. Marcin Szewczyk – Rola edukacji kadr administracji publicznej w procesie rozwoju obszaru inicjatywy Trójmorza, dr Agnieszka Romanko – Szkolnictwo wyższe w prawie Stolicy Apostolskiej.
Po wygłoszonych referatach miała miejsce owocna dyskusja.
Drugi dzień Kongresu rozpoczęła Msza św. koncelebrowana, której przewodniczył proboszcz parafii wigierskiej ks. Jacek Nogowski a homilię wygłosił ks. Mirosław Sitarz. Nawiązując do treści Ewangelii (J 15 9-11) podkreślił znaczenie zachowywania przykazań i życia w miłości Chrystusowej. Po zakończonej Mszy św. część uczestników Kongresu brała udział w zwiedzaniu klasztoru, podczas którego zapoznała się z historią kamedułów i losami klasztoru wigierskiego.
Część naukową otworzył wykład plenarny Ministra Edukacji i Nauk prof. Przemysława Czarnka – Chrońmy dzieci wspierajmy rodziców – który rozpoczął swoje wystąpienie od przypomnienia, że w polskich szkołach, których jest ok. 20 tys, uczy się ok. 5 milionów dzieci, po czym odniósł się do ostatnich, tragicznych wydarzeń związanych z okrutnym traktowaniem dzieci (przypadek Kamilka) przez osoby dorosłe i twierdzeń niektórych polityków jakoby system oświatowy i wychowawczy w Polsce nie działał i uznał te tezy za bezzasadne. W dalszej części referatu wskazał m.in. na niebezpieczeństwa tzw. seksualizacji dzieci oraz na podjęte przez Ministerstwo działania prawne mające na celu uszczelnienie systemu wychowawczego. Po wykładzie odbyła się dyskusja, w której pan Minister doprecyzował niektóre ze swoich wypowiedzi.
Współbrzmiącą tematykę podjął Rzecznik Praw Dziecka Mikołaj Pawlak – Podmiotowość dziecka w sądowych postępowaniach rodzinnych – wystarczająca ochrona czy potrzeba reformy? Nawiązując także do wydarzeń wskazanych przez Ministra Edukacji i Nauki i głoszonych opinii jakoby polskie prawo nie chroniło dziecka stwierdził, że jest to „kompletna bzdura”, więcej, stwierdził, że polskie prawo w sposób wzorcowy chroni dzieci, ale istnieje potrzeba wprowadzenia pewnych zmian, co jest oczywiste, albowiem prawo postępuje za życiem, przypadek Kamilka jest takim właśnie przypadkiem, którego stanowiący prawo (ze względu na okrucieństwo czynu) nie byli w stanie przewidzieć.
Kolejny wykład, ważny, ale o mniejszej „temperaturze”, wygłosił prof. dr hab. Sebastian Skuza, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów – Stabilność finansów państwa w turbulentnym otoczeniu gospodarczo-politycznym.
Następny referat – Kształcenie moralności komunikacyjnej jako wyzwanie współczesnej edukacji – dotykający samego centrum zagadnień wychowywania, wygłosił dr Tomasz Żurawiew. W swym wystąpieniu wskazał na niektóre zasady etyczne dotyczące porozumiewania: poszanowania godności człowieka, poszanowania złożoności i wielowymiarowości ludzkiej natury, komunikowania prawdy, poszanowania suwerenności człowieka i rzetelnego argumentowania.
Ostatni referat w trzeciej sesji wygłosili wspólnie prof. dr hab. Grzegorz Taracha i dr Pablo de la Fuente de Pablo – Relacje pomiędzy Kościołem a Państwem w Hiszpani w obszarze edukacji i wychowania, którzy w szczególności omówili problematykę seksualizacji dzieci.
W czwartej i ostatniej sesji Kongresu referaty wygłosili: dr Grzegorz Tutak – Edukacja jako narzędzie integracji cudzoziemców na przykładzie Polski, mgr Paweł Robak – Nauczanie religii w szkołach a równouprawnienie związków wyznaniowych, ks. dr Ryszard Sawicki – Wpływ ojców kamedułów na edukację i wychowanie, ks. dr Jacek Nogowski – Troska o rodzinę w przesłaniu wizyt św. Jana Pawła II na Wigrach. To ostatnie wystąpienie miało bardzo osobisty charakter. Proboszcz parafii bardzo ciepło, w kontekście problematyki wychowywania w rodzinie, mówił o swoim parafianinie, panu Stanisławie Milewskim, w którego domu złożył wizytę papież Jan Paweł II podczas swej wizyty na Suwalszczyźnie.
Na zakończenie Kongresu głos zabrali Prezes Fundacji Myśląc Ojczyzna im. Ks. Infuata Ireneusza Skubisia ks. prof. Mirosław Sitarz oraz Prezes Fundacji Wigry Pro ks. Jacek Nogowski, który też udzielił Bożego błogosławieństwa.
Organizatorami Kongresu byli: Fundacja Myśląc Ojczyzna im. Ks. Infułata Ireneusza Skubisia, Stowarzyszenie Absolwentów i Przyjaciół Wydziału Prawa KUL, Katedra Kościelnego Prawa Publicznego i Konstytucyjnego KUL, Fundacja Wigry Pro a patronat honorowy sprawowali: Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek, GovTechPolska, Ks. Biskup Jerzy Mazur Biskup Ełcki, Wójt Gminy Suwałki Zbigniew Mackiewicz.
Wigry/ Andrzej Meller
